K
imi on yıl içinde öne çıkan kimiyse on yıldan biraz daha önce hayatımıza giren ama kendini geliştirerek birer alışkanlık hâline gelen dijital fikirler. On yıl kulağa çok uzun bir zaman dilimi gibi gelmiyorsa bir de şöyle bakalım; 2000 yılında, WI-FI hayatımıza gireli henüz bir yıl olmuş. O zamanlar kafelerde, restoranlarda ya da sokakta öylesine yürürken denk gelebileceğimiz bir internet akışımız yoktu. Durum böyleyken, bilgisayarı tablete onu da televizyona yönlendirmek, her şeyi telefon üzerinden yapabilmek gibi bir şansımız da yoktu elbette. Yazılımların son on yılda kazandığı ivme inanılmaz. Bununla birlikte teknolojiye yapılan yatırım da öyle.
2020 yılının online ekonomisi, 2018’e göre yüzde 19,9’luk bir artış gösteriyor. Evde geçirdiğimiz süre göz önünde bulundurulduğunda bu durum çok da şaşırtıcı değil. Hâli hazırda yükselen bir piyasanın önünü daha da açan bir süreç yaşıyor dünya. Online gelişme denince akla ilk gelen alışveriş sistemleri de son derece ilerlemiş durumda ancak elbette gelişmeler bu kadarla sınırlı değil; günlük hayatta kullandığımız oyun, spor, sağlık ve iletişim servislerinde de hızlı bir yükseliş var. Peki, on yılda dijital ve teknoloji dünyasında hayatımıza neler girdi? İşte onlardan bir kısmı.
Sağlık teknolojisi
Sağlık teknolojisi tarihi olarak yavaş ilerleyen bir sektör olsa da bugünlerde işler değişiyor. Geçen yıllara göre dijital sağlık piyasası 25 milyar dolar civarında büyüme gösterdi. Müşteri odaklı gelişmeler, kişilerin sağlık servislerine evden de ulaşabilmesini sağlıyor. Online randevular, sağlık takibi, test sonuçlarının tek bir yerden kontrol edilebilmesinin yanı sıra artık çoğu doktora online erişim imkânımız da var. Tüm bunların yanı sıra bir de doktorlar tarafı var elbette. Yapay zekâların ve robotların hastanelere hatta ameliyathanelere girmesiyle, en çok incelik gerektiren operasyonlar daha kolay şekilde yapılmaya başlandı. Bu sayede cerrahi müdahalelerin bir kısmı yalnızca küçük bir kesik açılarak tamamlanabilir hâle geldi. Bu konuda en büyük gelişmeyse, üç boyutlu yazıcılar sayesinde üretilmeye başlanan kullanışlı protezler oldu.
Online yayın
1998’de DVD kiralama firması olarak hizmet veren Netflix, dijital gelişmeler üzerine yatırım yapan ve kendini en iyi geliştiren markalardan biri. Bugün onu tanıdığımız hâline geçişi 2007 olsa da dünyaya yayılması 2011’i buldu. Hepimizin bildiği gibi bizim hayatımıza girişi 2016 yılında gerçekleşti. Eşzamanlı gelişen uygulamalar ve akıllı televizyonlar sayesinde evimizdeki internete bağlanabilen herhangi bir bilgisayar, televizyon, tablet ya da telefon üzerinden yayınları izleyebilir duruma geldik. Apple’ın hemen arkasından Amazon Prime yayınlarına başlarken bugün yerli içeriklerin de yabancılar kadar ilgi gördüğü BluTV, puhutv gibi yayın kanalları da bulunuyor.
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Online bankacılık
2011 yılında aktif olarak hayatımıza giren dijital bankacılık, telefonların güncelleme hızıyla eşdeğer bir yükseliş gösterdi. Önceleri yalnızca SMS ile iletişim hâlindeyken bugün QR kodla para çekme, i-message ile para gönderme gibi seçeneklerimiz var. Yüz tanıma teknolojisi ve dijital asistanlar da cabası.
Algoritma oluşturan yapay zekâlar
Bundan on yıl önce ancak bilim kurgu filmleri içinde izleyebileceğimizi düşündüğümüz yapay zekâlar bugün hayatımızın her yerinde karşımıza çıkıyor. Aklımızdan geçenin adeta önümüze düştüğünü gördüğümüz her şey aslında yapay zekâların bir oyunu. Almayı düşündüğümüz bir evin sürekli önümüze çıkması, merak ettiğimiz haberlerle daha sık karşılaşmamız, ses kontrolüyle arama yapabilmemiz, Netflix gibi platformların bizim zevkimize göre öneriler sunması gibi.
Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik
Son beş yılın belki de en ilgi çekici gelişmelerinden biri Artırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR). Bir gözlük takarak kendimizi dünyanın bambaşka bir yerinde bulduğumuz VR’lar aslında bugün teknik beceri gerektiren birçok alanda kullanılmak üzere geliştiriliyor (yeni ürünler üzerinde çalışan mühendisler, ciddi ameliyatlara hazırlanan cerrahlar…). AR ise gündelik hayata daha hızlı bir giriş yaptı. Oturduğunuz yerden boyatmak istediğiniz duvara en çok hangi rengin yakışacağını AR teknolojisiyle görebiliyor ya da saçınızın farklı renklerde nasıl görüneceğini öğrenebiliyorsunuz.
Whatsapp!
Bugün iş, arkadaş ve aile sohbetlerinin online platformdaki tek adresi olan ve bizi neredeyse tüm iletişimimizi tek bir kaynaktan yapar hâle getiren bu uygulama hayatımıza gireli 11 yıl olmuş. SMS ve hatta sonrasında fotoğraf ve video yollama özelliği ile MMS gibi mesajlaşma uygulamalarının pabucunu dama atan Whatsapp, bugün artık görüntülü arama özelliği, dosya gönderip alma, sesli mesaj yollama gibi özellikleriyle muhtemelen on yıl içinde dünya üzerindeki en vazgeçilmez online gelişme hâline geldi.
