KÜRESEL FELAKETLERİN NEDEN OLDUĞU STRESİ HAFİFLETMEK MÜMKÜN MÜ?

C

ovid-19 salgını, ülkemizi etkisi altına alan yangın ve sel felaketleri, dünyanın dört bir yanından gelen afet haberleri hepimizi derinden yaralıyor. Peki bu stresli zamanlar psikolojik olarak sizi nasıl etkiliyor? Örneğin uyumakta zorluk mu çekiyorsunuz? Çoğu zaman kendinizi endişeli mi hissediyorsunuz? Dikkatinizin çabuk dağıldığını mı fark ediyorsunuz? Eğer öyleyse, yalnız değilsiniz. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar bu zor zamanların stresini yaşıyor ve bu stres kendini beklenmedik şekillerde gösteriyor. Biz de bu stresi hafifletmeniz ve kendinizi biraz daha iyi hissetmeniz için neler yapabileceğinizi sizin için araştırdık.

Önce böyle zamanlarda hepimizin gösterdiği ortak reaksiyonlara göz atalım.

• Gelecekle ilgili korku ve endişe.
• Karar vermede zorluk veya konsantrasyon güçlüğü.
• Olayla ilgili kâbus görme ve yinelenen düşünceler.
• Sinirlilik ve öfke.
• Üzüntü ve depresyon.
• Güçsüzlük hissi.
• Yeme düzenindeki değişiklikler; iştahsızlık veya aşırı yeme.
• Ağlama isteği.
• Baş ağrısı, sırt ağrısı ve mide problemleri.
• Uyumakta veya uykuya dalmada zorluk.

Şimdi gelelim neler yapabileceğimize...

Konuşun: Yaşanan olay hakkında başkalarıyla konuşmak stresinizi azaltabilir; başkalarının da sizinle aynı duyguları paylaştığını fark etmek ve bu ortak noktada buluştuğunuzu görmek sizi rahatlatabilir.

Arkadaşlarınızla ve ailenizle zaman geçirin: Birlikten kuvvet doğar! Bu zor zamanlarda bir arada olma hissinin size kendinizi iyi hissettireceğine emin olabilirsiniz. Aileniz farklı bir şehir ya da ülkede yaşıyorsa, telefonla iletişimde kalın. Çocuğunuz varsa, onları yaşananlarla ilgili endişelerini ve duygularını sizinle paylaşmaya teşvik edin.

Kendinize iyi bakın: Egzersiz yapın ve sağlıklı beslenmeye ağırlık verin. Kafein stresinizi artırabileceğinden, alımlarınızı sınırlamaya çalışın.

Dezenformasyondan uzak durun: Zor zamanlarda hepimiz olaylarla ilgili haberleri tekrar tekrar izliyor, okuyor, yakından takip ediyoruz. Ancak bazen yanlış bilgilerin yayılması kirliliğe yol açabiliyor. Bu noktada dikkatli olmak ve bilgiyi teyit etmek önem taşıyor! En iyisi, gündemi güvendiğiniz kaynaklardan takip etmek...

Zevk aldığınız aktiviteler için zaman yaratın: Kitap okuyun, yürüyüşe çıkın, film izleyin ya da hoşunuza giden başka bir şey yapın. Bu sağlıklı aktiviteler, zihninizi sıkıntılardan uzaklaştırmanıza ve stresinizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir

Yavaşlayın: Stres altındaki insanlar için sıradan bir iş yükü bile bazen dayanılmaz hale gelebilir. Kendinize tek bir görev seçin ve bunun üzerinde çalışın. Bu görevi tamamladığınızda, bir sonrakine geçin. Bu şekilde işlerin sizi daha az bunaltıcı hissettirmesini sağlayabilirsiniz.

Nefes alıp verin: Doğru nefes alıp vermenin stres üzerinde gerçekten mucizevi bir etkisi var. Çok bunaldığınızda ya da olaylarla başa çıkamayacağınızı hissettiğinizde, hayattan küçücük bir mola isteyin, anda kalmaya çalışarak yavaşça nefes alıp vermeye başlayın. Nefeslerinizin farkına varın ve bu egzersizi 5-10 kez tekrarlayın.

Olumlu bir şey yapın: Kan verin; akrabalarını, evlerini ya da işlerini kaybetmiş insanlar için “yardım paketleri” hazırlayın ya da yeniden inşa çalışmalarında gönüllü olun. Elinizden ne gelirse... Diğer insanlara yardım etmek, “kontrolünüzün dışında” hissettiğiniz bir durumda size bir amaç duygusu verebilir.

İhtiyacınız olduğunda yardım isteyin: Geçmeyen güçlü hisleriniz varsa veya dört ila altı haftadan daha uzun süredir rahatsız hissediyorsanız, profesyonel yardım almak isteyebilirsiniz. Tepkilerinizi yönetememek ve düzenli faaliyetlerinize devam edememek, travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB) belirtileri olabilir. Bir uzmandan yardım alın ya da bir destek grubuna katılın. Bununla tek başınıza başa çıkmaya çalışmayın. Yardım istemek bir zayıflık işareti değildir.