SANAT

Y

üzyıllardır hayatımızda olan satranç, dünyanın en eski strateji oyunlarından biri. İcat edildiği zamandan bu yana, kuralları neredeyse değişmeden gelen oyun… En büyük değişim kuşkusuz taşların tasarımlarında gerçekleşmiş. Bugün tasarımcılardan mimarlara hatta lüks markalara kadar herkesin ilgi alanı içinde olan satranç, oyun olduğu kadar bir tasarım ve sanat objesi hâline de geldi.

Bugün satranç denince bahsetmemiz gereken isimlerden biri kesinlikle Simon Purkis. Hayır, o bir satranç ustası değil. En azından düşündüğünüz anlamda değil. Purkis finans işinde çalışırken, çıktığı bir seyahatte sanat ve satranç aşkını birleştirecek bir fikir bulmuş ve Londra’ya döner dönmez bunu hayata geçirmek üzere bir şirket kurmuş: Purling London. “Eğlenceli yeni deneyimler, yeni aile etkileşimleri, müşteri sürprizleri ve yeni zevkleri yaratmak” onun ve firması için bir tutku.

2012’de kurulan şirket, el yapımı satranç setleri ve klasik oyunların sanatla yoğrulduğu işlere imza atıyor. Purkis, satrancın bir strateji oyunu olmasının yanı sıra günümüzde şık bir tasarım ve hatta sanat objesi olarak görüldüğünü savunuyor. Sonuçlarına bakarsak pek de haksız sayılmaz. Bugün dünya çapında bir şirket olan Purling London, Adidas ve Fendi gibi markalarla da çalışıyor.

Purling’in tasarımları sadece bireyler ya da markalar için değil, film ve video çekimleri için tasarım setler isteyen şirketlere özel olarak da yapılıyor. İzlediğiniz bir filmde sıra dışı bir satranç takımı görürseniz, bunun Purling London tasarımı olması çok büyük bir ihtimal.

Ama sadece bu kadar da değil. Purkis, dünyaca ünlü müzayede evi Christie’s için de bir set hazırlamış. Rus sanat eserlerinin satıldığı bir müzayedede yer almak üzere, Sovyet yapımı antika “kırmızı ve beyaz” porselen setinin sergilenmesi için özel olarak bir satranç tahtası yapılmış. 2019’un Kasım ayında sergilenen satranç seti, antika taşları kadar adeta ona aitmiş gibi duran satranç tahtasıyla da konuşulmuştu. Purling satranç setleri, Saatchi Gallery ve World Chess Hall of Fame’de de zaman zaman boy gösteriyor. Bu yüzden firmanın kraliyet ailelerinden rap müzisyenlerine kadar geniş bir müşteri kitlesine sahip olması şaşırtıcı değil.

Tüm bu çağdaş tasarım setlerinin arkasında elbette firmanın ortak çalıştığı ünlü sanatçılar var. Aralarında Henri Matisse’in torunu olan Sophie Matisse’in de olduğu ekipte Mr. Doodle, Inkie ve Thierry Noir gibi çağdaş sanat denince akla gelen ilk isimler yer alıyor.

Beş göz alıcı satranç seti

1. Architecture & the City satranç takımı, Polonya kökenli ABD’li mimar Daniel Libeskind tarafından Atelier Swarovski için özel olarak yapılmış. Satranç seti, New York ve Milan şehirlerinin gökdelenlerini simgeliyor. Libeskind malzeme olarak, beton, mermer, alüminyum, gümüş ve elbette Swarovski kristallerini kullanmış.

2. Sophie Matisse’in Purling London için yaptığı bu satranç setinin ilham kaynağı “Alice Harikalar Diyarında”. World Chess Hall of Fame’de sergilenen setin değeri 18 bin dolar.

3. Modern iç mimari obje tasarımlarıyla tanıdığımız Hollandalı tasarımcı Marcel Wanders, satranç setini mermer ve kristal kullanarak yapmış.

4. Metal işleme sanatçısı Michael Aram, ilk oyun tasarımı olan bu satranç takımında hünerlerini göstermiş. Orta Çağ’a özgü detaylar ve incelikli kıvrımlar, mermer tahta ile tamamlanıyor.

5. Samarcande satranç seti Hermès tarafından piyasaya çıkarıldı. Samarcande’ın taşları, maun ahşabın oyulmasıyla şekillendirilmiş.