İ
skandinav ülkeleri basite indirgeyici sadelikleriyle meşhurdur.
Gerçekten de bu sadeliği dekorasyondan gastronomiye kadar
bölgedeki yaşamın farklı alanlarında görmek mümkün. İsveç’te buna
“lagom” deniyor. Bu sözcüğün çeviride tam bir karşılığı olmasa da,
genel olarak “yeteri kadar” şeklinde ifade ediliyor. Peki bu ne anlama
geliyor? Lagom felsefesine göre her şeyin en iyisi kararında olanıdır; ne
kadar kahve içtiğinizden ne kadar egzersiz yapmanız gerektiğine kadar
hemen her duruma uyarlanabilir.
İsveçli Dr. Bertil Marklund’un kaleme aldığı İskandinav Uzun Yaşam
Rehberi: 10 Yıl Daha Fazla Yaşamak İçin 10 İpucu isimli kitap bizi bu
felsefeyle tanıştırıyor. Kitabın anlatmaya çalıştığı şey özetle şu: Aşırıya
kaçmaya gerek yok, daha mutlu ve sağlıklı bir yaşam için yapmanız
gereken değişiklikler küçük ve basittir. Marklund kitabında 10 önemli
ipucu veriyor ve yaşam biçimimizin içsel gücümüzü nasıl artıracağını
anlatıyor. Alışkanlıklarımız sağlıklı hâle geldikçe keyifle geçireceğimiz
sağlıklı yılların sayısı da artar mı? Marklund’a göre cevap kesinlikle “evet.”
Şimdi gelin, Dr. Bertil Marklund’un uzun yaşamın sırrı olarak sunduğu 10
ipucuna ve kitapta yer alan başlıklara yakından bakalım.
1. Hareket vücudu canlandırır: Fiziksel aktivitenin vücudu
gençleştirdiğini ve yaşam süresini uzattığını belirten Marklund, en iyi üç
aktiviteyi ise şöyle sıralıyor: Yürüyüş, bahçe işleriyle uğraşmak, camları
silmek, alışverişe çıkmak gibi günlük egzersizler; kardiyo egzersizi; güç
ve esneklik egzersizi. “Ne kadar egzersiz yapmalıyız? sorusunun cevabı ise
“az ve sık.”
2. İyileşme zamanı: İkinci ipucu stresin sağlığa olan zararlarını konu
alıyor. Daha az stresli olmanın sağlığa iyi geldiğinin bilimsel olarak
kanıtlandığını hatırlatan Marklund, “Yaşam hayatta kalmaktan ibaret değil,
asıl mesele gelişebilmek” diyerek herkese omuzlarını gevşetmeyi tavsiye
ediyor.
3. Uyku güçlendirir: “İyi bir gece uykusu sağlığımızı ve bir sonraki gün
için iş yapma kapasitemizi geliştirir. Uyku bizi dinlendirir, odaklanmamızı
ve yeni şeyler öğrenmemizi kolaylaştırır.” Üçüncü ipucu iyi uykuya giden
yolda neler yapılması gerektiğini anlatıyor.
4. Kararında güneş: En iyi D vitamini kaynağı olan güneşten nasıl
yararlanmak gerekir? Kararında güneş almak için yapılması elzem olan
şeyler nelerdir? Güneşlenirken nelere dikkat edilmelidir? Cevaplar bu
ipucunda!
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
5. Sağlıklı beslenin: Marklund yaşamsal bağışıklık sistemimizi
güçlendiren, enflamasyona karşı koruyan, hatta enflamasyonu engelleyen
gıdaları şöyle sıralıyor: Antioksidanlar, doğru miktarda omega-3 ve
omega-6, glisemik endeksi (GI) düşük gıdalar, lif ve probiyotikler. Bu
gıdaları ayrı başlıklar altında detaylı bir şekilde inceleyen Marklund, başka
sağlıklı beslenme tavsiyeleri de veriyor ve özetle şunu söylüyor: “Bol bol
sağlıklı şeyler tüketin, gerisi hallolur.”
6. Doğru içeceği seçin: Günlerce yemek yemeden durabileceğimizi
ancak su ve diğer sıvılar olmadan yalnızca birkaç günü sıkıntısız
atlatabileceğimizi hepimiz biliyoruz. Marklund günlük önerilen sıvı
miktarının 1,5 litre olduğunu söyleyerek odak noktasını doğru içeceğin
nasıl seçileceğine çeviriyor.
7. Kilonuzu kontrol altında tutun: Marklund kilo verip ideal kilomuzu
korumanın ancak yaşam biçimimizi değiştirerek, sağlıklı yemek
alışkanlıkları edinerek ve egzersiz yaparak mümkün olduğunu söylüyor ve
ekliyor: “Zayıf olmak için mücadele etmenize gerek yok ama fazla kilolu
olmamak ömrünüze ömür katar.”
8. Ağız sağlığı, vücut sağlığıdır: Diş çevresindeki enflamasyonun damar
sağlığıyla ilgili hastalıklarla bağına dikkat çeken Marklund, diş sağlığını
korumanın önemine vurgu yapıyor: “Dişetlerinizin sağlıklı olmasının
yaşam sürenize altı yıl eklediği tahmin ediliyor.”
9. İyimser olun: Bu bölümde “İyimserler neden uzun yaşar?”, “İyimser ya
da kötümser olmayı ne belirler?”, “İyimser olabilir misiniz? Eğer öyleyse,
nasıl?” başlıkları altında bardağın dolu tarafını görmenin uzun yaşama
faydaları anlatılıyor.
10. Birbirimize ihtiyacımız var: “Dengeli bir varoluşun özünde aile,
arkadaş grupları ve iş arkadaşlarıyla iyi ilişkiler yatar. Fakat önemli olan
arkadaş ya da sosyalleşmenin niceliği değil, niteliğidir. Az ama öz ilişkiler,
sık görüşülen ama zayıf olanlardan çok daha iyidir.” Marklund’un bu
bölümde verdiği en önemli tavsiyelerden biri ise enerji hırsızlarından uzak
durmamız gerektiği!
İskandinav Uzun Yaşam Rehberi: 10 Yıl Daha Fazla Yaşamak İçin 10 İpucu,
Epsilon Yayınları, Çeviri: Müge Hestbaek