B
azı yiyecekler çoğu insan tarafından “lezzetli” olarak
tanımlanırken, bazıları o kadar şanslı değildir ve lezzetleri hep
tartışma konusu olur. Kimisinin çok lezzetli bulduğu ve yemeye
doyamadığı bir yiyecek, diğerleri tarafından lezzetten yoksun
bulunabilir. Farklı tat, doku ve görünüşlerin insanlarda bıraktığı izlenim
bu ayrımı daha da artırır. Şimdi hep birlikte, bu tartışmalı yiyeceklerin
birkaçına ve neden bizi böylesine kutuplaştırdıklarına yakından bakalım.
Alanında en uzman isimlerden biri olan Yale Üniversitesi Profesörü
Dr. Linda Bartoshuk’un görüşleriyle başlayalım. Bartoshuk genetik
farklılıkların tat algılarını etkilediğini söylüyor.
“Bazı insanlar belirli tatları daha hassas algılamalarını sağlayan tat
tomurcuklarına sahiptir; bazı insanlarda ise hem tat tomurcukları hem
de hassasiyet daha azdır.” Beslenme tercihlerinde genetik faktörlerin
etkisini araştıran bir başka önemli isim ise Columbia Üniversitesi’nden
Dr. Charles Zuker... Zuker’in araştırmaları beynin farklı tatları algılamakla
sorumlu belirli reseptörlere sahip olduğunu ve bu reseptörlerdeki genetik
farklılıkların kişilerin tat tercihlerini etkileyebileceğini gösteriyor.
Kısacası genel olarak bakıldığında besinleri beğenip beğenmemizle ilgili
olan durum genellikle genetik ya da biyolojik farklılıklardan ileri geliyor.
Peki tam olarak hangi yiyeceklerden bahsediyoruz?
Listemizin ilk sırasında mantar var. Bazı insanlar mantarın topraksı,
kaygan dokusunu ve etli tadını severken, diğerleri mantarı iştah açıcı
bulmuyor. Mantar konusunda işin bir de psikolojik boyutu var. Doğada
bulunan bazı türlerin zehirli olduğunun bilinmesi bazı insanlarda tüm
mantarlara karşı bir önyargıya yol açabiliyor, böylece dokusunu ve tadını
sevmeyen insanlar mantara kapılarını tamamen kapatıyor ve aslında çok
faydalı olan besine küçücük bir şans tanımayı reddediyor.
İnsanları ikiye bölen bir başka yiyecek ise kişniş. Bazılarına göre bu
ot yemeklere taze ve baharatlı bir tat katarken, diğerlerine göre sabun
veya toprak tadı veriyor. Bu, kişnişin tadını nasıl algıladığımızı etkileyen
genetik farklılıklardan kaynaklanıyor. Araştırmalar belirli bir genin kişniş
tadını bazı insanlar için sabunumsu hale getirdiğini, diğerlerinin ise bu
deneyimi yaşamadığını gösteriyor. Galiba avokado da kişniş ile aynı kaderi
paylaşıyor!
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Zeytin de insanlar arasında kutuplaşmaya neden olan bir besin. Bir
Akdenizli için zeytini sevmemek kulağa nasıl tuhaf geliyorsa, ondan nefret
edenler için de bu sevgi o kadar abartı! Zira araştırmalara göre zeytin
insanların ya sevip ya da nefret ettiği yiyeceklerden biri. Zeytinin tuzlu
tadı bazılarında bağımlılık yaparken, diğerleri bu tadı aşırı güçlü buluyor.
Mantar, kişniş, zeytin, avokado ve diğerleri... Bu yiyecekler tatları,
dokuları, kokuları veya görünümleri nedeniyle güçlü reaksiyonlar
yaratma gücüne sahipler. Tat tercihlerimiz genetik, kültürel ve kişisel
deneyimlerimiz tarafından şekillendiği için yiyecekler konusunda belli
bir doğru ya da kesin bir yanlış yoktur. Evet, sofralarda fikir ayrılıklarına
neden olurlar ama bunun lezzetli bir kutuplaşma olduğunu da kabul etmek
gerek!