HELİSKİ

H

elikopter birçok amaç için kullanılabilir; ulaşım, hava ambulansı, kurtarma, yangınla mücadele… Ama hiç şüphesiz dünyadaki en ilginç kullanımlarından biri kayak sporu içindir. Heliskide helikopter, kayakçıları dağlık arazinin tepesine taşımakla görevlidir.

Mucidi epey tartışmalı olsa da birçok uzmanın hemfikir olduğu bir isim: Kanada tarihinin en önemli tırmanış ve kayak rehberi Hans Gmoser. Mütevazi bir dağ rehberliği ile başlayan spor hayatı, heliski fikrini bulmasının ardından 1960’larda dünyanın en büyük heliski operasyonunu yönetmesine kadar uzanıyor. Bu sırada bu tutku maceraseverler arasında hızla yayılmış elbette… Ancak heliski yapmak için tutku sahibi olmak yeterli değil. Gerekli şartlara uygun bir dağ ve tehlikeli olmasının yanı sıra oldukça da masraflı olan bu sporu organize edebilmek için yeterli kaynak gerekli. Heliski, Kanada, Alaska, Rocky Dağları, Grönland, İzlanda, Yeni Zelanda, Rusya’da Kamçatka Yanardağları, Kazakistan, Gürcistan, Himalayalar’da birkaç yer, Şili, Arjantin, Finlandiya ve İsveç’te yapılıyor. Rize Kaçkar Dağları’nda ise 2005 yılından beri gerçekleştiriliyor.

Heliski, temel olarak kayakçıları helikopter ile tepelere bırakıp oradan kaymalarını sağlayan bir spor türü. En önemli özelliğiyse diğer kayak sporlarının aksine kayak merkezinden veya pistinden uzakta, karın bol olduğu alanlarda yapılması. Uzman rehberler eşliğinde profesyonel kayakçılar tarafından yapılan heliski, adeta adrenalin ve maceranın eşanlamlısı. Zira kayakçıların kayak yaptığı yerlerin teknik olarak bu spor için düzenlenmiş herhangi bir alt yapısı yok. Ayder Yaylası’nı merkez seçen heliski tutkunları, Kaçkar Dağları’nın 3.600 metre rakımlı bölgelerinde, kalın bir kar örtüsü üzerinde kayak yapmanın heyecanını yaşıyor.

Kayakçılar tecrübeli Fransız, İtalyan ve İsviçreli dağ rehberleri ve pilotları eşliğinde, özel donanımlı helikopterlerle konakladıkları yerlerden alınıyor ve Kaçkar Dağları’nda, daha önceden belirlenen karla kaplı zirvelere ve dik yamaçlara bırakılıyor. Birkaç rota üzerinde her çıkışta başka bir zirveye bırakılan kayakçılar, zirvelerden hızla kayarak 2.000 rakımlı vadilere iniyor ve her turlarını başka bir atmosferin içinde yaşıyor. Kayakçılar bu alanlarda tabiatla iç içe, doğal ortamda yaklaşık üç metre kalınlığındaki kar örtüsü üzerinde gün boyunca kayak yaptıktan sonra akşam saatlerinde tekrar helikopterle konaklama bölgesine götürülüyor.

Heliski yapmadan önce…

Heliski yapmak, ciddi bir güvenlik ve izin süreci gerektiriyor. Türkiye'de bu sporun yapılabilmesi için organizasyon firmaları Rize ve Artvin Valilikleri, Genel Kurmay Başkanlığı, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü, Yaban Hayatı Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nden gerekli birçok izni almak zorunda. Uçuş öncesiyse Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından uçuş rotaları belirlenip izinler veriliyor. Etkinlikte görev alacak pilotlar özel eğitimlerden geçiriliyor. Sporculara ise yerleşim yerleri dışında ve kış şartlarında hayatta kalma eğitimleri veriliyor. Sporcular parkurda kendi aralarında iletişim kurabilecekleri telsizler, uydu telefonları, yerlerinin tespit edilebilmesi için GPRS vericileri ve haritalarla donatılıyor. Sporcular ayrıca çığ risklerine karşı sırtlarında airbag çantaları ile kayıyorlar.

Kaçkar Dağları’ndaki heliski turlarına, düzenlendiği ilk yıllardan itibaren başta; İsviçre, Fransa ve Almanya olmak üzere İngiltere, İspanya, Avusturya, Rusya, İtalya, Kuzey Avrupa ülkeleri (Norveç, İsveç, Finlandiya) ile daha az sayıda ABD ve Avustralya gibi ülkelerden gelen profesyonel kayakçılar katılıyor. Maliyeti oldukça yüksek olan bu branş özel donanımlar gerektiriyor dolayısıyla da en pahalı spor hobilerinden biri olarak görülüyor.