BİTKİ

W

estern Australia Üniversitesi ile Flinders Üniversitesi’nde görev yapan biyologlar, 4.500 yaşında olduğu düşünülen bir deniz çayırı keşfettiler. Bu müthiş bir keşif, zira keşfedilen deniz çayırı dünyanın bilinen en büyük bitkisi olarak kayıtlardaki yerini aldı. Keşif, Proceedings of the Royal Society B isimli akademik dergide yayınlandı. Gelelim detaylara...

Batı Avustralya, Shark Körfezi’ndeki deniz çayırlarının genetik çeşitliliğini ve deniz çayırı restorasyonu için hangi bitkilerin toplanması gerektiğini görmek için bir proje gerçekleştirildi. Bilim insanları Shark Körfezi boyunca Perth’in yaklaşık 800 kilometre kuzeyindeki on deniz çayırından örnekler topladılar ve bölgede kaç farklı bitkinin büyüdüğünü test etmek için 18.000 genetik belirteç üzerinde çalıştılar. Başlangıçta karşılaştıkları bitkinin farklı deniz otlarından oluşan bir çayır olduğunu düşündüler. Gelin, sonrasını araştırmanın başyazarı Dr. Elizabeth Sinclair’den dinleyelim: “Bir deniz çayırında kaç farklı bitkinin büyüdüğünü bulmak için DNA’larını test etmek gerekiyor. Bunu Shark Körfezi’nde Posidonia australis adı verilen deniz çayırı için yaptık. Sonuç bizi tek kelimeyle şoka uğrattı: Bu dev bitki tek bir tohumun eseriydi. Tek bir bitki, 180 km2’lik bir alana yayılmıştı ve şimdi Dünya’da bilinen en büyük bitkiyi gözlerimizin önüne seriyordu.”

Shark Körfezi Dünya Miras Alanı’nın bol güneş gören sığ sularında, kurdele otu olarak da bilinen Posidonia australis isimli dev bitkinin tek bir tohumdan yayılması bu deniz çayırını dünyadaki bilinen en büyük organizma haline getiriyor. 28.000 adet futbol sahası büyüklüğündeki deniz çayırı Malheur Ulusal Ormanı, Oregon’da 9.1 km2’lik bir alana yayılan Armillaria ostoyae mantar kolonisinin ve Utah’taki 43 hektarlık titrek kavak ağaçlarının boyutunu aşmış durumda. Araştırmada görev yapan bilim insanları bu deniz çayırının, Shark Körfezi yaklaşık 8.500 yıl önce ilk kez sular altında kaldıktan birkaç bin yıl sonra ortaya çıktığını varsayıyorlar.

2010-11 yazında, şiddetli bir sıcak hava dalgasının Batı Avustralya kıyı şeridi boyunca kara ve deniz ekosistemlerini vurduğunu hatırlatan bilim insanları, Shark Körfezi’nin deniz çayırlarının da bu dalgadan geniş çapta hasar gördüğünün altını çiziyor ancak kurdele otu çayırında iyileşme başladığını belirtiyorlar. Bu iyileşme iyiye işaret; zira deniz çayırları kıyıları fırtına hasarından koruyor, büyük miktarda karbon depoluyor ve çeşitli türler için yaşam alanı sağlıyor. Deniz çayırlarının korunmasının ve restore edilmesinin, iklim değişikliğini azaltma ve uyum sürecinde hayati bir role sahip olduğu biliniyor.